Kur’an-ı Kerim’de özlü ifade tarzı

Arapça konuşmada en mükemmel tekniklerden biri özlü ifade tarzıdır. Bu tarz, onların rekabetidir ve Arapların maksadı ona ulaşmaktır. Kur’an-ı Kerim, en mükemmel özlü ifade tarzıyla geldi ve çoklu anlamlar, kısa cümlelerden alınır. Kur’an’ın özlü ifade tarzı olmasaydı, içerdiği anlamların miktarı Kur’an’ın katlarında olurdu.

Her kapıda, Kur’an’ın indiriliş sırları, lütuf ve gizlilikle dolu bir dereceye sahiptir, ki bu sırları fark etmek için dünya bilginleri bile çaba sarf ederler. Bu sırlar, bir uzmanın söyleyemeyeceği kadar artarak anlayışı artırır. Rumların önde gelenlerinden biri, Ömer bin Hattab’a şöyle dedi: “Her kim Allah’a ve Resulüne itaat eder, Allah’a saygi duyar ve O’ndan sakinirsa, iste asil bunlar bedbahtliktan kurtulanlardir.” (Nur Suresi: 52) ayetinde İsa’ya indirilen dünya ve ahiret durumlarını bir araya getirdi.”

Ibn Qutaybah şöyle diyor: “Eğer bunu – yani Kur’an’ın mucizelerinden biri olan özlü ifade tarzını – anlamak istiyorsanız, O’nun şöyle buyurduğu ayeti düşünün: ‘Sen yine de affa saril, iyiligi emret ve cahillerden yüz çevir’ (A’raf Suresi: 199). Nasıl ki bu kısa cümle, tüm ahlaki değerleri içeriyorsa; çünkü bağışlamak, insanlar arasındaki bağı güçlendirir, zalimleri affetmek, engelleyenlere vermek, iyiliği emretmek Allah’a karşı takvayı, akrabalarla bağları, yalandan dil korumayı, haramlardan ve yasaklardan kaçınmayı içerir.”

Ve bu, bir gelenek ve bilinen bir şey olarak adlandırılır, çünkü her ruh onu tanır ve her kalp ona özlem duyar.

Cahillerden yüz çevirmek ise sabır, hoşgörü ve ahmaklarla uğraşmaktan kaçınma ile nefsi arındırmayı içerir.

Şeyh Abdulrahman As-Saadi -Allah ona rahmet etsin- şöyle dedi: “Bu ayet, insanlarla iyi ahlaklı olma ve onlarla ilişkilerde nasıl davranılması gerektiğini özetleyen bir ayettir. İnsanların yapmalarına izin verilen şeyleri, yani onların kolaylaştırdığı işleri ve ahlaki değerleri kabul etmek gerekiyor. Doğal eğilimlerinin izin vermediği şeyleri talep etmekle yükümlü değillerdir. Herkesten aldığı güzel bir söz veya davranış için teşekkür etmeli, kusurlarını görmezden gelmeli ve onlara karşı alçak gönüllü olmalıdır. Küçük olanla küçülmeyi, zayıf olanla zayıflığına bakmayıp herkesi nazikçe ve uygun şekilde karşılamalıdır. Bu şekilde davranarak insanların kalplerini genişletmeliyiz.”

Ve şöyle dedi: ‘İyiliği emret’ ifadesi, yakın ve uzak olan herkese güzel söz, güzel davranış ve mükemmel ahlakla davranmayı içerir. İnsanlara öğretmenlik yaparak bilgi vermek, iyiliği teşvik etmek, akrabalık bağlarını sürdürmek, anne-baba hakkını yerine getirmek, insanlar arasındaki anlaşmazlıkları düzeltmek, faydalı tavsiyelerde bulunmak, doğru bir görüş sunmak, iyilik ve takvaya yardım etmek, kötülükleri engellemek ve dinî veya dünyevi yararlar elde etmek için yönlendirmek gibi şeyler olabilir.

Cahillerin zararlarından kaçınmak için ise Allah, onlardan yüz çevirme ve cahilliğiyle karşılamama emri vermiştir. Eğer birisi sözleri veya davranışlarıyla sizi incitirse, siz de onu incitmeyin. Size vermediği bir şeyi başkasına vermeyin. Sizi kıran biriyle bile bağlarınızı koparmayın, sizi haksız yere yargılayan biriyle bile adil olun. İşte Allah’ın emri budur. sözleri böylece sona erdi.

Allah’ın şöyle buyurduğu ayeti düşünürsek: “Süphesiz ki Allah, size adaleti, iyilik yapmayi ve yakinlara bakmayi emreder; hayasizliktan, fenaliktan ve azginliktan nehyeder. Ögüt almaniz için size böyle ögüt verir.” (Nahl Suresi: 90)

Bu ayet, tüm emirleri ve yasakları kapsayan genel bir kuraldır. Adalet, iyilik, akrabalık bağlarını sürdürme gibi konular bu kuralın emirleri arasında yer alırken, çirkin işler, kötülükler ve isyan ise yasaklar arasındadır. Bu ayet, tüm konuların bu genel kuralın altında yer aldığını vurgular. Herhangi bir mesele, adalet, iyilik veya akrabalık bağları gibi emirler içeriyorsa, bu Allah’ın emridir. Aynı şekilde, çirkin işler, kötülükler ve isyan gibi konular ise Allah’ın yasaklarıdır. Bu ayet, Allah’ın kelamında hidayet, şifa, ayırım ve nur kaynağı olan bir ayettir.

Allah’ın şöyle buyurduğu ayeti düşünürsek: “Her kim zerre kadar hayir islemisse onu görecektir.Her kim, zerre kadar ser islemisse onu görecektir.”
(Zilzal Suresi: 7-8)

O, her iyiliği ve kötülüğü kapsayan kapsamlıdır ve teşvik etmek ve korkutmak için de öyledir

Yeryüzü bahsedildiğinde, Allah şöyle buyurdu: “Ondan suyunu ve otlagini çikardi.” (En-Nazi’at, 31). Bu iki şeyin, yani suyun ve merasimin, insanlar için ot, ağaç, tahıl, meyve, odun, ipek, giysi, ateş ve tuz gibi gıdaların kaynağı olduğu için, yeryüzünden çıkardığı her şeyin insanlar için bir güç ve ihtiyaç kaynağı olduğunu göstermektedir. Ateş ağaçlardan, tuz ise sudan elde edilir.

Bu, Allah’ın şu sözüyle ifade etmek istediği anlamı size bildirmektedir: “Sizin ve hayvanlarinizin geçimi için ” (En-Nazi’at, 33).

Cennet şarabının tarifinde de aynı durum söz konusudur: “Ondan ne baslari agritilir, ne de akillari giderilir.” (El-Vakıa, 19). Bu ifadelerle şarabın tüm kusurlarını reddetmek ve “kanama olmaz” ifadesiyle akıl kaybı veya maddi kayıp olmadığını vurgulamaktadır.

Ayrıca, içkinin tükenmemesi de belirtilmektedir, çünkü dünya içkisi tükenir. Medine, Basra ve Kufa’nın bazı okuyucuları genellikle “يُنزَفون” kelimesini “ز” harfinin açık okunmasıyla okurlar. Bu da içtiklerinde akıllarının kaybolmayacağı anlamına gelir.

Kufa’nın genel okuyucuları da şu şekilde okurlar: “Onda ne bir zararli sonuç vardir, ne de sarhosluk verir.” (Es-Saffat, 47).

Yani, içtikleri içecekler tükenmeyecek, dolayısıyla içkileri onları sarhoş etmeyecek ve tükenmeyecek

Allah’ın şu örnekle ifade ettiği sözüne dikkat edin: “Ey temiz akil sahipleri! Kisasta sizin için bir hayat vardir. Ümit edilir ki, korunursunuz.” (Bakara, 179). Bu söz, Arap dilinin en özlü ve sıkı ifadelerinden biridir ve Arapların en bilge sözlerinden birine yakındır: “Öldürmek, başka bir öldürmeye sebep olur.” Yani, Arap dilindeki kelimeler ve atasözleri içinde en doğru ifadeyi vermek istesek, “Öldürmek, başka bir öldürmeye sebep olur” diyebiliriz, bu da kısasa ilişkin bir ifadedir.

Bu, büyük anlamı kısa bir ifadeyle veren bir sözdür: “Öldürmek, başka bir öldürmeye sebep

Ancak Allah’ın şu sözü daha anlamlı, daha güzel, daha etkili ve daha faydalıdır: “Ey temiz akil sahipleri! Kisasta sizin için bir hayat vardir. Ümit edilir ki, korunursunuz” (Bakara, 179). Çünkü bu ifade son derece açık ve etkileyicidir ve içinde bir şeyin kendisi ve zıddı bulunması nedeniyle garip bir özelliğe sahiptir.

Kısas, öldürme ve hayatın yitirilmesidir, ancak buna rağmen hayatın kendisi olarak nitelendirilmiştir. Neden? “Kısasa sizin için hayat vardır” ifadesi, kısasın özelliği olarak hayatın korunmasına yönelik olduğunu vurgulamak için kullanılmıştır. Bu ifade, “Öldürmek, başka bir öldürmeye sebep olur” ifadesinden daha etkileyicidir.

“Ey temiz akil sahipleri! Kisasta sizin için bir hayat vardir. Ümit edilir ki, korunursunuz”
(Bakara, 179)
ifadesi, kısasın özelliği olarak hayatın korunmasına yönelik olduğunu vurgulamak için kullanılmıştır, çünkü kısas caydırıcı bir etkiye sahiptir. Eğer kısas uygulanırsa, birçok cinayet ve suç işlenmeyecektir, çünkü kısas suçluları ve katilleri korkutacak ve korkutarak onların öldürmelerini önleyecektir. Bu nedenle, kısas uygulanırsa, herkes yaşayacak ki öldürülecekler arasında olmayacaklar.

“Ey temiz akil sahipleri! Kisasta sizin için bir hayat vardir. Ümit edilir ki, korunursunuz”
(Bakara, 179)
ifadesi, öldürmenin kendisi için bir hayat özelliği taşıdığı için, “Öldürmek, başka bir öldürmeye sebep olur” ifadesinden daha etkileyici, daha akıllıca ve daha açıklayıcıdır.

Ayrıca, “Kısasa sizin için hayat vardır” ifadesi, kısasın tanımlanmasıyla birlikte hayatın reddedilmesine işaret etmektedir
. “Ey temiz akil sahipleri! Kisasta sizin için bir hayat vardir.
” ifadesi, belirli bir hayatın korunmasına yönelik olduğunu vurgulamak için tanımlama belirtisi olan “ال” harfi kullanılmıştır ve ardından “حياةٌ” kelimesi kullanılarak hayatın inkar edildiği anlatılmıştır. Bu nedenle, ifade “Kısasa sizin için hayat vardır” şeklinde, “Kısas, hayatın korunmasına yöneliktir” anlamında kullanılmıştır.

“Allah şöyle buyurdu: ‘Ey temiz akil sahipleri! Kisasta sizin için bir hayat vardir’.” (Bakara, 179) ayeti, bu tür hükümlerde, yani kısasta büyük bir hayatın bulunduğunu göstermek için kullanılmıştır. Bu hayatın büyüklüğü, kısasın caydırıcı etkisinden kaynaklanmaktadır. Yani, “Kısasa sizin için hayat vardır” ifadesi, kısasın birçok hayatı koruyacağına ve büyük bir hayat sağlayacağına işaret etmektedir.

Kısas kararı uygulanmadan önce ve kısas kararı verilmeden önce öldürülecek birçok insanın hayatı kurtulacak ve böylece birçok insanın hayatı kurtarılmış olacaktır

El-Kasımî (rahimehullah) şöyle dedi: “Belagat alimleri, bu ayetin kısa olması ve büyük anlamları bir araya getirmesi konusunda hemfikirdirler. Bunun nedeni, Arapların bu anlamı birçok kelimeyle ifade etmeleridir. Mesela, ‘Bazılarının öldürülmesi, tüm insanların hayatta kalması için bir canlandırma gibidir’ veya ‘Öldürmeyi arttırın ki öldürme azalsın’ gibi. Bu konuda Araplardan nakledilen en iyi ifade, ‘Öldürmek, başka bir öldürmeye sebep olur’ şeklindedir”

Her kalbi olanın bildiği gibi, bu Arap ifadeleri ile Kur’an arasında Allah ile yaratıkları arasındaki fark kadar büyük bir fark vardır. Yani, bu ifadelerin Araplar arasında Kur’an’ın tatlılığı, güzelliği ve belagatı kadar etkili olması mümkün değildir.

Bu nedenle, Allah’ın sözü hiçbir yaratılmışın sözüne benzemez

El-Kasımî (rahimehullah), ayetin Arap hükümlerine üstünlüğünü açıklamak için 20’den fazla argüman sundu.

Bunlar arasından biri şudur: Ayet, Arap atasözlerinin aksine kesin bir ifade içerir. Çünkü her öldürme, öldürmeyi engelleyici bir etki yaratmaz. Aksine, adaletsiz bir şekilde işlenen cinayetler öldürmeyi artırabilir.

“Aldatıcı bir cinayet, başka bir cinayeti engeller” şeklindeki Arap atasözüne karşılık, “Öldürmek, başka bir öldürmeye sebep olur” ayeti her türlü öldürmeyi kapsar, hem haklı hem de haksız öldürmeleri içerir.

Ancak “Ey temiz akil sahipleri! Kisasta sizin için bir hayat vardir” (Bakara, 179) ayeti, kısasın adaleti temsil ettiğini ve kısasın sadece haklı öldürmeleri içerdiğini gösterir. Kısas kelimesinin kullanımı bile haklı bir öldürmeyi ima eder. Diğer yandan, Arap atasözü “Aldatıcı bir cinayet, başka bir cinayeti engeller” ise hem haklı hem de haksız öldürmeleri kapsayan genel bir ifadedir.

Eğer öldürme haksızsa, bu kapıyı açar ve kapatmaz. Kur’an’ın hassasiyeti ve mucizeleri ile diğer hükümler arasındaki farka dikkat edin. Bu fark, Kur’an’ın argümanlara cevap verebilme kabiliyeti ve itirazlara açık olmasıdır.

Ayet, Arap atasözlerindeki öldürmeyi reddetme ifadesini tekrarlamaktan kaçınarak, daha etkili bir ifade kullanır. Bu, belagat kurallarında bulunan tekrardan kaçınma prensibine daha uygun bir örnektir.

Ayrıca, ayet, belagat sanatı olan muğlak ifade kullanımına örnek teşkil eder. Bu sanat, ölüm ve hayat gibi iki zıt kavramı bir araya getirerek kullanır.

Bu sanat, ölüm ve hayat gibi iki zıt kavramı bir araya getirerek kullanır. Hayatın ölümde devam etmesi, büyük bir abartmadır. Ayrıca, “kısas” kelimesi eşitlik hissi verir ve adaleti ima eder, ancak “öldürmek, başka bir öldürmeye sebep olur” ifadesi tamamen öldürmeyi reddeder ve herhangi bir adalet hissi vermez.

Ayrıca, “Ey temiz akil sahipleri! Kisasta sizin için bir hayat vardir” (Bakara, 179) ayeti, kasıtlı saldırılardan kaynaklanan yaralanmaları da kapsayarak hem öldürmeyi hem de yaralamayı caydırıcı hale getirir.

Ayrıca, “Ey temiz akil sahipleri! Kisasta sizin için bir hayat vardir” (Bakara, 179) ayeti, öldürmeyi ve yaralamayı caydırıcı hale getirerek hem öldürmeyi hem de yaralamayı kapsar. Bu, “Aldatıcı bir cinayet, başka bir cinayeti engeller” şeklindeki Arap atasözünden daha etkili ve kapsayıcıdır

“Allah, Yûsuf suresi 25. ayette şöyle buyuruyor: “Ikisi de kapiya kostular. Hanim, onun gömlegini arkadan yirtti. Ve kapinin yaninda hanimin efendisiyle karsi karsiya geldiler.”

Bu Kur’an’ın mucizelerinden biridir çünkü sadece on kelimeyle tüm anlamları ifade etmek, iki yükün bir araya gelmesini bile zor kılar.

Bu sahneyi böyle kısa bir ifadeyle anlatmak, Araplar tarafından bu şekilde yapılmaz. Eğer hikaye bir Arap’a anlatılsaydı ve en kısa ifadeyle ifade edilmesi istenseydi, böyle bir şey ifade edemeyecekti, mümkün olmazdı.

“Ikisi de kapiya kostular. Hanim, onun gömlegini arkadan yirtti. Ve kapinin yaninda hanimin efendisiyle karsi karsiya geldiler.”
Yûsuf suresi 25

Bu kelimeler, senin orada hazır gibi hissettirdiği bir sahneyi betimliyor. İkisi yarışarak kapıya doğru koşuyorlar, kadın onu yakalamak ve kötü niyetini gerçekleştirmek için gömleğini arkadan tutuyor. Sen sahnede orada duruyor ve onları izliyorsun.

“Birbirlerine yönelerek kapıya doğru koştular. Kadın, arkadan yırtılmış gömleğini tutarak onun ucundan yakaladı, ancak kaçmaya çalışırken kumaş yırtıldı. Sonunda kapıya ulaştıklarında, efendileri ve karısı orada onları karşıladı. Bu sahne onlar kapıda dururken gerçekleşti; efendi içerideydi ve Yusuf dışarıda, kadın ve kocası ise kapıda onları bekliyorlardı.” (Yusuf Suresi, 25. ayet)

Bu sahneyi betimlemek için bu kadar az kelime kullanmak mümkün değildir. Eğer ayrıntıları bir Arapça konuşana anlatılsaydı ve Yusuf suresinin 25. ayetinden habersiz olsaydı, “Bize bu sahneyi betimle” deseniz bile, böyle bir kısa ifade kullanamazdı.

Bu anlamları tam olarak ifade etmek ve sahneyi tam olarak betimlemek için kaç kelime gerektiğini bilmiyorum, ancak bu kadar kısa bir ifade kullanarak sahneyi bu kadar ayrıntılı ve anlamlı bir şekilde betimlemek mümkün değil. Her kelimenin kendi anlamı ve anlamı vardır ve sahneyi görmüş gibi hissetmenizi sağlayacak ayrıntılar vardır.

Burada bir yarış var, kapıya doğru koşuyorlar ve “kapıya doğru koşarak yarıştılar” anlamına gelen “ve istabqaa al-baab” ifadesi kullanılıyor. Sonunda kapıya vardıklarında, efendileri kapının içindeydi ve “ve alfiya sayyidaha lad-al-baab” yani “kapıda efendisiyle karşılaştılar” ifadesi kullanıldı. Ancak bu sahneleri tam olarak ifade etmek ve ayrıntılarıyla betimlemek için daha fazla kelime gerekebilir.

“Ve arkadan yırtılmış gömleğini tuttu” cümlesinde, “arkadan” kelimesi nereden yırtıldığını belirtmektedir. “Ve o, onun gömleğini arkadan tuttu” ifadesi, kadının gömleği tuttuğunu ve yırtıldığını belirtir.

“Ve kapıda onları bekleyen kadının efendisi -yani kocası- ile karşılaştılar. ‘Seydaha’ kelimesi, efendisinin kocası olduğu halde kadının efendisi olarak ifade edilmesi, burada olayın daha vahim ve şaşırtıcı olduğunu vurgulamaktadır. ‘Ve efendilerine karşı kapıda dururken Yusuf dışarıda kaldı’ anlamına gelen ‘ve elfaya sayyidaha lad-al-baab’ ifadesi kullanıldı.”

Bu ayet, birçok şeyi betimliyor ve sahneyi tam ve ayrıntılı bir şekilde ifade ediyor. Bu kadar ayrıntılı ve faydalı bilgilerin bulunduğu bir sahneyi başka bir kaynak açıklayamaz, sadece Allah’ın kelamı olan Kuran bu kadar kapsamlı bir anlatım yapabilir.